0-9 * A * B * C * D * E * F * G * H * I * J * K * L * M * N * O * P * Q * R * S * T * U * V * W * X * Y * Z
Buskaping Jorwerd
De sluiting en wederopening van station Mantgum en de gevolgen voor de busdienst in Jorwerd
Station Mantgum is in functie vanaf 1882, waarna het in 1938 officieel wordt gesloten. Het bijbehorende stationsgebouw van het standaardtype Loppersum is gesloopt in 1973. In 1972, we zijn dan 34 jaar verder, is de NS voornemens het station weer in gebruik te nemen.
In al die stationsloze jaren stoppen de treinen er wel. Dit is vanwege het stukje dubbelspoor op het verder enkelspoortraject om de elkaar tegemoetkomende treinen te laten passeren, maar niemand mag in- en of uitstappen. Bij zware sneeuwval en als gevolg daarvan de staking der autobusdiensten is NS-personeel echter zo aardig om toch passagiers mee te nemen. Enkele Mantgumers eisen een reguliere stop in Mantgum door in mei 1971 de trein van Stavoren naar Leeuwarden te kapen.
Als station Mantgum dus in 1972 wordt heropend, heeft dat gevolgen voor de busdienst via Jorwerd, in dat jaar uitgevoerd door de FRAM. Het plan is om deze op te heffen, wat kwaad bloed zet bij de inwoners van Jorwerd. Een aantal van hen besluit tot een buskaping. Over deze kaping heeft buschauffeur F. Dijkstra ooit een verhaal geschreven en opgestuurd naar deze site. Vanwege vernieuwing van de site is het verhaal in 2017 offline gehaald, maar om de geschiedenis van de buskaping niet verloren te laten gaan is het opnieuw online op deze site te lezen.

Externe links
PS: Station Mantgum moet open - Nederlands Dagblad, 6 februari 1971
Mantgumers "kaapten" trein - Nieuwsblad van het Noorden, 24 mei 1971
Mantgum kaapt trein - Het Parool, 25 mei 1971
NS halen Mantgum uit lappenmand - De Telegraaf, 20 november 1972
Door heropening station geen bus meer naar Jorwerd - Leeuwarder Courant, 20 november 1972
Leeuwarder Courant - 2 januari 1973
Eerste treinkaping ooit - Dr. Bram Brouwer, 30 september 2017
Station Mantgum, Stationsweb
tekst: autobussenwebsite.nl

De buskaping bij Jorwerd - 1972
door F. Dijkstra, voormalig buschauffeur bij de FRAM
Op 14 februari 1966 ben ik mijn loopbaan begonnen als chauffeur bij het LAB in Leeuwarden, na mijn opleiding ben ik gaan rijden op de vestiging van het LAB in Bolsward, via de NTM, Fram, Veonn, Arriva en vervolgens tot 23 augustus 2004 bij Noordned. Daar heb ik gebruik gemaakt van de VUT.

Op 29 december 1972 had ik dienst op de lijn 93 van Leeuwarden naar Sneek, wij reden altijd een lus via Jorwerd en Mantgum, wij hadden nog geen acties verwacht van de dorpsbewoners, niet eerder dan op zaterdagavond.
Ik reed de laatste rit op die dag om 22.25 vanuit Leeuwarden. Bij Jorwerd aangekomen was de weg geblokkeerd met een personenauto, er kwam een man op de bus toegelopen en vroeg mij of ik hem wel even wou helpen, want hij had een persoon onder de auto, die hij niet alleen uit zijn benarde positie kon bevrijden. Wat doe je dan, dan loop je met die man mee om te kijken op welke manier ik zou kunnen helpen. Bij de personenauto aangekomen, kwamen er plotseling twee personen van voor onder de auto weg en grepen mij samen met de man, die mij om hulp had gevraagd, ik werd door deze drie personen in de personenauto geduwd en direct richting Bolsward gereden. In antwoord op mijn protest vanwege mijn geldkist en de bus die er nog met draaiende motor met passagiers stond te draaien, daar zorgden hun handlangers uit het dorp wel voor. Ik had geen keus en werd naar Bolsward gebracht.
Onderweg hebben ze het doel van hun actie uitgelegd, vanwege de opening van het nieuwe treinstation in Mantgum vreesden ze een sterke vermindering van busdiensten via hun dorp, dat was ook zo.
In Bolsward aangekomen ben ik bij de voormalige LAB-garage uitgestapt en naar de kantine gelopen, waar onze wagenwasser Doeke Tolsma zat te wachten op de volgende bus voor de wasserij. Na hem het verhaal verteld te hebben, hij geloofde mij eerst niet, werd er naar Heerenveen gebeld, daar werd de heer van Solkema gewaarschuwd, die direct naar Bolsward kwam gereden om mijn verhaal aan te horen en de politie werd gebeld.
Met de heer van Solkema zijn wij naar Jorwerd gereden om te kijken wat we nodig hadden om die bus daar vandaan te krijgen. Die bus stond er nog, het rechtervoorwiel stond op de velg, een van de dorpsbewoners had het ventiel uit de band getrokken, nadat ze problemen hadden gekregen met de passagiers van mijn bus, de dorpsbewoners kregen geen kans. de passagiers beschermden mijn zitplaats en de tas met mijn stempel en de geldkist weigerden ze af te geven aan het actiecomité. De bedoeling was om de bus als trofee mee te nemen naar het plaatselijke dorpscafé, waar hij zou worden ingezet als onderhandelingsobject met de busmaatschappij Fram.
Wij zijn naar Leeuwarden gereden, de avondmonteur gebeld en een wiel opgehaald om om te wisselen bij de bus in Jorwerd. Om wat voor reden weet ik niet maar de lege band hebben we opgepompt op de motor van de bus. Tijdens het pompen hebben we ons verhaal gedaan bij de politie bij een plaatselijke boerderij, waar we op verhaal konden komen met een kopje koffie.
Nog een bijzonderheid was, dat een lid van het actiecomité later chauffeur is geworden bij de Fram in Leeuwarden, later zijn ze daar achter gekomen. De tas met mijn stempel en geldkist is door mijn passagiers meegenomen, het waren vaste klanten van ons, ze waren door het actiecomité thuis afgeleverd.
s'Nachts om half drie zat de dag er voor mij op. De passagiers uit Deersum hebben 's-anderendaags mijn tas afgeleverd, op het busstation in Sneek, er miste niks uit de tas.
Dit was het relaas van de mislukte buskaping bij Jorwerd.
tekst: F. Dijkstra